De geschiedenis van Van Oordt

In 1935 begon Hendrik Willem Adriaan van Oordt in Rotterdam met het geautomatiseerd verpakken van suiker in zakjes. Hendrik was een telg uit het roemrijke geslacht Van Oordt, dat in Rotterdam vooral bekend was door de suikerraffinaderijen die zij in de 18e en 19e eeuw in bezit hadden.

Suikerraffinaderijen in Rotterdam
De opkomst van de suikerraffinaderij in Rotterdam was een gevolg van de suikeraanvoer door Hollandse kooplieden uit onder andere Braziië. In 1594 waren er al drie zogenoemde 'suikerbakkers' of 'refeneerders' in de stad te vinden, zoals het 'Suyckerhuis' in de Moriaansteeg, een suikerhuis in de Kalverstraat en één in de Hoofdsteeg. In 1632 werd door Johan de Mey aan de Wolfshoek een raffinaderij gevestigd. In 1815 waren er ongeveer 13 suikerraffinaderijen in Rotterdam gevestigd! 

Hendrik van Oordt
Hendrik van Oordt uit Middelburg ging rond 1730 in de leer bij de suikerkoopman en kruidenier Hermanus van de Lande, aan de Nieuwehaven in Rotterdam. Hij trouwde in 1733 met dochter Sara van de Lande. Samen met zijn schoonvader stichtte hij in 1734 de firma Van de Lande & Van Oordt. Zij kochten een aantal panden aan de Wolfshoek en aan de noordzijde van de Wijnstraat. De naam van de fabriek werd 'De Oliphant'. Het huis aan de Wolfshoek was nog lange tijd het stamhuis van de nazaten van Hendrik van Oordt. Pas in 1876 verliet de laatste Van Oordt het pand. De firma Van de Lande & Van Oordt zou nog tot 1845 bestaan.
Twee broers van Hendrik, Jan (1701-1775) en Galenus (1715-1757) waren kooplieden van de Verenigde Oostindische Compagnie en verbleven hun hele werkzame leven in 'de Oost'.

Het Witte Hart
In 1748 werd Hendrik de enige bestuurder van de suikerraffinaderij wegens het overlijden van zijn schoonvader. De jaren ervoor was de fabriek al flink uitgebreid door aankopen van aangrenzende gebouwen in de Wijnstraat en aan de Wolfshoek. Hendrik was ondertussen ook burger (poorter) van Rotterdam en commissaris van het zeerecht geworden. Hij besloot om eigen schepen uit te rusten die de ruwe suiker uit Indië aanvoeren. Rond 1758 viel zijn oog op twee voormalige brouwerijen, 'Het Hart' en 'Het Witte Hart' aan de Doodesteeg (nu: Hertenstraat), vlakbij de Scheepmakershaven. Daar konden zijn schepen gemakkelijker gelost worden. Hendrik kocht de panden, liet ze afbreken en vestigde er een nieuwe fabriek op de plek waar nu de Hertekade ligt. Een aantal van de zonen van Hendrik werkten op het kantoor van de fabriek, maar kregen geen geldelijk belang in de onderneming. Hendrik was een strenge, gelovige en hardwerkende man. 

Voortzetting door de zonen

In 1757 verhuisde Hendrik van Oordt naar een pand op Bolwerk 14, naast de fabriek 'Het Witte Hart'. In 1762 kocht hij het gehele complex aan de Wolfshoek. Hendrik stierf op 95-jarige leeftijd op 24 juni 1805. Het beheer van 'De Olifant' was al sinds 1782 overgenomen door zijn zoon Gregorius (1759-1842), samen met diens zwager Willem Herklots en zijn jongste broer Willem Hendrik van Oordt (1773-1854). Dat werd de firma Van Oordt en Herklots. In 1806 werden Gregorius en Willem Hendrik ook eigenaar van Het Witte Hart (firma Van de Lande & Van Oordt). In 1806 werden de twee firma's samengevoegd tot een 'compagnieschap'. 
Ergens rond 1838 trad de kleinzoon van Gregorius van Oordt, ook Gregorius geheten, op als firmant van Van Oordt & Herklots, samen met Willem Gregorius Herklots. Deze raffinaderij werd in 1884 verkocht aan Louis Dobbelman, die er een tabaks- en sigarenfabriek van maakte.

Een andere zoon van Gregorius Sr, Hendrik (1793-1864), richtte in 1820 een eigen firma op: Hendrik van Oordt & Co. Hij nam in dat jaar een suikerraffinaderij over van de firma Wilkens aan de Hoogstraat. Hij breidde deze raffinaderij aanzienlijk uit door de overname van concurrenten en de oprichting van nieuwe firma's. In augustus 1841 nam Hendrik de raffinaderij over van Pieter van der Dussen van Beeftingh, toen een van de grootste raffinaderijen in Rotterdam. Deze lag aan de Groenendaal en was vroeger brouwerij De Orangeboom. 
In 1835 werd door Hendrik van Oordt, samen met zijn oom Willem Hendrik en diens zoon Hendrik Willem Adriaan de firma Van Oordt & Zoon & Co. opgericht. Zij kochten de raffinaderij van de firma Hoogewerff aan de Scheepmakershaven, achter de raffinaderij van het Witte Hart. 

W. van Oordt & Co.

Wilem Hendrik van Oordt (Rotterdam, 27 april 1856 - Rotterdam, 28 mei 1916) erfde van zijn vader Hendrik Willem Adriaan het pandencomplex Boomp[jes/Scheepmakershaven. Op 1 juni 1885 richtte hij de firma W. van Oordt & Co. op, een groothandel in suiker en aanverwante producten, gevestigd aan de Hertekade. Zij importeerde ruwe rietsuiker en Amerikaanse basterdsuiker. In 1916 werd deze firma overgenomen door Hendrik Willem Adriaan van Oordt (1888-1975). Tot 1945 was deze firma gevestigd aan de Hertekade 2 tot 7. 
In 1927 begon Hendrik Willem Adriaan met het verpakken van suiker in kleinverpakking. Eerst waren dat suikerklontjes ('suikertabletten'), later waren het suikerzakjes. Hij kocht machines voor de drukkerij en moderne verpakkingsmachines. Deze afdeling overvleugelde de oorspronkelijke handelsfirma. In 1948 werd de afdeling verpakte suiker omgezet in een naamloze vennootschap onder de naam W. van Oordt & Co Afd. Verpakte Suiker N.V. In de jaren daarvóór waren verschillende gelijksoortige ondernemingen overgenomen, zoals de Wester Suikerhandel in 1930, de gebroeders Koppen in 1930, de firma Cassteelen & Co in 1933 en H. Pluijgers in 1935. 

Na de oorlog

In de jaren 1940-1945 was de suiker 'op de bon' Teneinde bonnen uit te sparen, mengde Van Oordt de suiker met een zoetstof, 'Dubletta' genoemd. In de latere oorlogsjaren kon slechts uitsluitend zoetstof worden gemaakt. In 1947 werd de suikerverpakking weer opgepakt. Rond 1950 werd het hele complex aan de Hertekade, inclusief het familiewoonhuis aan de Boompjes, onteigend en gesloopt. Van Oordt verhuisde rond 1954 naar de Voorhaven 73-81 in Delfshaven.Ook deze vestiging werd ten slotte te klein en Van Oordt verhuisde in 1987 naar het huidige pand in Oud-Beijerland. 

Zie ook de stamboom van Van Oordt.

Klik op de afbeeldingen voor een grotere weergave.

De plek waar Van Oordt aan de Hertekade 2-4 was gevestigd

Zicht op de Hertekade, vanaf het Witte Huis

Overzicht vanaf het Witte Huis van het Bolwerk (links), op de voorgrond de Hertekade en in het midden de Maasbruggen (Spoorbrug en Willemsbrug) over de Nieuwe Maas in de richting van het Noordereiland. Op een van de panden van de Hertekade is nog duidelijk de naam van Van Oordt te lezen.

 Kaart met de plek van de Voorhaven in Rotterdam, waar Van Oordt vanaf 1954 was gevestigd